Günümüzde ve hayatın pek çok alanında şifreler yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Güvenli girişi sağlamak ve kullanım izinlerine düzenleme getiren şifreler bankacılık, telefon operatörlerini içine alan telekom sektöründe, veri tabanı uygulamaları gibi adını sayamayacağımız birçok alanda yoğun bir şekilde kullanılmaktadır.
Şifre belirleme işlemi genellikle rastgele üretilen sayılardan oluştuğu gözlenmekle birlikte güvenlik kaygısından dolayı daha fazla kombinasyona ve haneye ihtiyaç duyulmaktadır. Artan dijitalleşme ve her geçen gün gelişen teknoloji sayesinde kullanılan bu şifreleri kırarak kişiler, şirketler ve kamu kurum veya kuruluşları tarafında güvenlik açığı ortaya çıkarmaktadır. Son dönemlerde ülkemize yapılan siber saldırıların yoğunluk kazanması da güvenli ve güçlü şifre oluşturulmasını zorunlu hale getirmiştir.
Şifre uygulamalarına bakıldığında genellikle ya sadece rakamlardan oluşmakta ya da daha güçlü bir şifre oluşturulması adına harf ve rakam kombinasyonlarından oluştuğu görülmektedir. Harf kombinasyonunda ise 26 harften oluşan İngiliz alfabesindeki harflerin yaygın bir şekilde kullanıldığı gözlenmektedir.
Bu çalışmada Cumhuriyetimizin 96. yıl anısına 7 haneli harf ve rakam kombinasyonlarından oluşan Türk alfabesi kullanılarak özgün şifre oluşturma uygulaması yapılmıştır. İstenirse aşağıda verilen R kod bloğu içerisindeki fonksiyonlarla çok daha fazla veya az haneli şifreler üretilebilir. Bu durum tamamen kullanıcının kararına ve ihtiyacına bağlıdır. Şifre kombinasyonunda Türk alfabesindeki harflere de yer verilmesinin nedeni hem çok daha güçlü şifre kombinasyonu oluşturulmasından ve hem de yerli olması amaçlanmasından kaynaklanmaktadır. Türk alfabesinin kullanılmasındaki bir diğer neden, 26 harften oluşan İngiliz alfabesinin aksine Türk alfabesinin 29 harften oluşuyor olmasıdır. Bu durum çok daha fazla kombinasyonda güvenli şifre oluşturulmasına imkan tanımaktadır.
Örnek uygulamada 7 haneli şifre oluşturmada kullanılan harf seti Tablo 1’de verilmiştir.
Tablo 1. Harf ve Rakamlar
Şifre oluşturma adımında rakam olarak belirlenen set ise 0’dan 9 (dahil)’a kadar olan rakamlardan oluşmaktadır.
Her bir haneye harflerin ve/veya rakamların atanmasında tekrarlı örneklem seçim tekniği (sampling technique with replacement) ve tekrarsız örneklem seçim tekniği (sampling technique without replacement) kullanılarak iki farklı 7 haneli şifre oluşturma uygulaması yapılmıştır.
İlk şifre oluşturma uygulaması tekrarlı örneklem seçim tekniği kullanılarak yapılmıştır. Örnek uygulamaya ilişkin R kod bloğu aşağıda verilmiştir.
Tekrarlı Şifre Uygulaması İçin R Kod Bloğu-1
# Gelişmiş ve esnek tablo (data frame) oluşturmak için.
library(tibble)
#Elde edilen sonucu sabitlemek, diğer bir deyişle kod bloğunun her çalıştırılmasında aynı sonucu almak için
set.seed(1923)
#Türk Alfabesinde 1'den 29'a kadar ID (sıra) numarası atayarak harfleri tablo formatında vermek için
Harf<-tibble(ID=1:29, Alfabe=c("A","B", "C", "Ç", "D", "E","F","G", "Ğ", "H", "I", "İ", "J", "K", "L", "M", "N", "O", "Ö", "P", "R", "S", "Ş", "T", "U", "Ü", "V", "Y", "Z"))
X1<-sample(Harf$Alfabe, 1, replace = T)#Harf tablosundan Alfabe adlı değişken veri setinin elemanları içerisinden tekrarlı örneklem seçim tekniği kullanılarak harf seçimi yapmak için.
X2<-sample(0:9, size=1, replace= T)#0'dan 9 (dahil)'a kadar olan rakam seti içerisinden tekrarlı örneklem seçim tekniği kullanılarak rakam seçmek için.
X3<-sample(Harf$Alfabe, 1, replace = T)#Harf tablosundan Alfabe adlı değişken veri setinin elemanları içerisinden tekrarlı örneklem seçimi yapmak için.
X4<-sample(0:9, size=1, replace= T)#0'dan (dahil)'a kadar olan rakam seti içerisinden tekrarlı örneklem seçim tekniği kullanılarak rakam seçmek için.
X5<-sample(0:9, size=1, replace= T)#0'dan 9 (dahil)'a kadar olan rakam seti içerisinden tekrarlı örneklem seçim tekniği kullanılarak rakam seçmek için.
X6<-sample(0:9, size=1, replace= T)#0'dan 9 (dahil)'a kadar olan rakam seti içerisinden tekrarlı örneklem seçim tekniği kullanılarak rakam seçmek için.
X7<-sample(0:9, size=1, replace= T)#0'dan 9 (dahil)'a kadar olan rakam seti içerisinden tekrarlı örneklem seçim tekniği kullanılarak rakam seçmek için.
hane1<-sample(c(X1, X2, X3, X4, X5, X6, X7), 1, replace= T)
hane2<-sample(c(X1, X2, X3, X4, X5, X6, X7), 1, replace= T)
hane3<-sample(c(X1, X2, X3, X4, X5, X6, X7), 1, replace= T)
hane4<-sample(c(X1, X2, X3, X4, X5, X6, X7), 1, replace= T)
hane5<-sample(c(X1, X2, X3, X4, X5, X6, X7), 1, replace= T)
hane6<-sample(c(X1, X2, X3, X4, X5, X6, X7), 1, replace= T)
hane7<-sample(c(X1, X2, X3, X4, X5, X6, X7), 1, replace= T)
#Elde edilen şifrenin 7 haneli olarak birarada gözükmesi için
sifre<-paste0("Yedi Haneli Şifreniz:",hane1, hane2, hane3, hane4, hane5, hane6, hane7)
sifre
Yukarıdaki R kod bloğunun run (CTRL + ALT + I) edilmesiyle elde edilen şifre aşağıda verilmiştir.
Tekrarlı Şifre Uygulaması Kod Bloğu Sonucu-1 (Output-1)
"Yedi Haneli Şifreniz:990M981"
Yukarıdaki tekrarlı 7 haneli şifre oluşturma uygulamasına alternatif olarak hazırlanan diğer bir R kod bloğu, R’da fonksiyon (function) özelliği kullanılarak aşağıda verilmiştir.
Tekrarlı Şifre Uygulaması İçin R Kod Bloğu-2
#Elde edilen sonucu sabitlemek, diğer bir deyişle kod bloğunun her çalıştırılmasında aynı sonucu almak için
set.seed(96)
# Gelişmiş ve esnek tablo (data frame) oluşturmak için.
library(tibble)
#Görevleri yapmak üzere tanımlanan fonksiyon
tekrarli_sifre <- function(uzunluk, satir_sayisi){
tablo<-cbind(1:satir_sayisi,matrix(ncol=0,nrow=satir_sayisi))
rakam <- 0:9
harf <- c("A","B", "C", "Ç", "D", "E","F","G", "Ğ", "H", "I", "İ", "J", "K", "L", "M", "N", "O", "Ö", "P", "R", "S", "Ş", "T", "U", "Ü", "V", "Y", "Z")#Türk Alfabesinde 1'den 29'a kadar ID (sıra) numarası atayarak harfleri tablo formatında vermek için
birlesik <- c(rakam, harf)
olasılık <- c(rep(10/39, 10), rep(29/39, 29))#rakamların ve harflerin popülasyon içindeki oranı: bu oranlar örneklem seçiminde olasılık (prob) değerlerinin belirlenmesi için yapılmıştır.
sifre<-replicate(nrow(tablo),paste0(sample(birlesik, uzunluk, TRUE, prob = olasılık), collapse = ""))#örneklem seçim tekniği olarak (T=TRUE) tekrarlı olan alınmıştır.
tablo<-tibble(Sıra=1:satir_sayisi, Şifreleriniz=sifre)#sıra numarası ile birlikte belirlenen şifreleri tablo formatında vermek için.
return(tablo)
}
tekrarli_sifre(uzunluk = 7, satir_sayisi = 10)# tanımlanan fonksiyona göre 10 satırlık ve 7 haneli şifre oluşturulur.
Yukarıdaki R kod bloğunun run (CTRL + ALT + I) edilmesiyle elde edilen 10 adet şifre aşağıda verilmiştir.
Tekrarlı Şifre Uygulaması Kod Bloğu Sonucu-2 (Output-2)
Sıra Şifreleriniz
1 Ğ32U7Z5
2 NECVU3I
3 IKINGMT
4 GÜRLIR7
5 5BGCZKH
6 Ğ79ÖBÇS
7 YYEGUVB
8 JBUPCMY
9 ZARLFUL
10 51İDFŞH
İstenirse yukarıdaki kod bloğundaki fonksiyonla daha uzun (daha çok haneli) ve daha çok sayıda (satır olarak) şifre üretilebilir. Söz gelimi tekrarli_sifre(uzunluk = 10, satir_sayisi = 100) fonksiyonu yazılmış olursa 10 haneli 100 satırlık şifre oluşturulmuş olur. R kod bloğundaki “set.seed()” fonksiyonu kaldırıldıktan sonra run (CTR + ALT + I) ederek her defasında yeni şifreler üretebilirsiniz.
İlk şifre oluşturma uygulaması tekrarlı örneklem seçim tekniği kullanılarak yukarıda yapılmıştı. Şimdi ise tekrarsız örneklem seçim tekniği kullanılarak 7 haneli şifre uygulaması yapılmıştır. Örnek uygulamaya ilişkin R kod bloğu aşağıda verilmiştir. Bir önceki kod bloğu içinde kullanılan fonksiyon ve onu oluşturan parametreler açıklandığından aşağıdaki kod bloğunda bu açıklamalara tekrar yer verilmemiştir.
Tekrarsız Şifre Uygulaması İçin R Kod Bloğu-3
set.seed(1923)
library(tibble)
tekrarsiz_sifre <- function(uzunluk, satir_sayisi){
tablo<-cbind(1:satir_sayisi,matrix(ncol=0,nrow=satir_sayisi))
rakam <- 0:9
harf <- c("A","B", "C", "Ç", "D", "E","F","G", "Ğ", "H", "I", "İ", "J", "K", "L", "M", "N", "O", "Ö", "P", "R", "S", "Ş", "T", "U", "Ü", "V", "Y", "Z")
birlesik <- c(rakam, harf)
olasılık <- c(rep(10/39, 10), rep(29/39, 29))
sifre<-replicate(nrow(tablo),paste0(sample(birlesik, uzunluk, FALSE, prob = olasılık), collapse = ""))
tablo<-tibble(Sıra=1:satir_sayisi, Şifreleriniz=sifre)
return(tablo)
}
tekrarsiz_sifre(uzunluk = 7, satir_sayisi = 10)
Yukarıdaki R kod bloğunun run (CTRL + ALT + I) edilmesiyle elde edilen tekrarsız 10 adet şifre aşağıda verilmiştir.
Tekrarsız Şifre Uygulaması Kod Bloğu Sonucu-3 (Output-3)
Sıra Şifreleriniz
1 ÜRHŞP72
2 7OÜÇLHG
3 6MDĞZCE
4 57İFÜTÖ
5 26KCRNU
6 AJÜPTFS
7 UR3SDP8
8 GJKCNFE
9 TONADİS
10 4LĞDYRP
İhtiyaç duyulması halinde yukarıdaki kod bloğundaki fonksiyonla daha uzun (daha çok haneli) ve daha çok sayıda (satır olarak) şifre üretilebilir. Söz gelimi tekrarsiz_sifre(uzunluk = 9, satir_sayisi = 50) fonksiyonu yazılmış olursa 9 haneli 50 satırlık tekrarsız şifre oluşturulmuş olur. R kod bloğundaki “set.seed()” fonksiyonu kaldırıldıktan sonra run (CTR + ALT + I) ederek her defasında yeni şifreler üretebilirsiniz.
Özetle, şifre belirleme tekniği olarak iki farklı örneklem seçim tekniği kullanılarak 7 haneli şifre oluşturma uygulaması yapılmıştır. Ancak tekrarlı seçim tekniği kullanılarak üretilecek şifre adeti tekrarsız seçime göre çok daha fazla olması olasıdır. Ancak istenirse yukarıdaki örnekte de olduğu gibi tekrarsız seçim tekniği de kullanılarak şifre üretilebilir.
Yapılan çalışma yapacağınız çalışmalara rahatlıkla uyarlanabilme özelliği taşıdığından tek yapılması gereken şey, kod bloğu içerisindeki fonksiyonların ihtiyacınıza uygun (şifrenin kaç haneden oluşacağı) düzenlenmesidir.
Faydalı olması dileğiyle.
Bilimle ve teknolojiyle kalınız.
Saygılarımla.
Not: Emeğe saygı adına, bu sitede yer alan çalışmanın başka bir ortamda paylaşılması halinde alındığı yer adının belirtilmesini rica ederim.
Note: For the sake of respect for labor, I kindly ask you to indicate the name of the place where the work on this site is shared in another environment.
Yararlanılan Kaynak