Logo Logo
  • Ana Sayfa
  • Hakkında
  • Kategoriler
    • Genel
    • İstatistik
    • Makine Öğrenme
    • Model Geliştirme
    • Sağlık
    • Teknoloji
  • Tüm Yazılarım
  • İletişim

İletişim

  • Email buluttevfik@gmail.com

Site Haritası

  • Ana Sayfa
  • Hakkında
  • İletişim

Sosyal Medya Adresleri

Kuantum Yapay Zekâ

  • ANA SAYFA
  • Blog Details
Aralık 10 2018
  • Teknoloji

Yapay zekâ alanındaki gelişmeler baş döndürücü hızda artış gösteriyor. En son kuantum fiziğinin bu alana entegre olmaya başlaması da çabası. Dünyada öncü teknolojilerde başat rol oynayan NASA yani bilinen Türkçe adıyla Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi, Google ve Üniversiteler Uzay Araştırmaları Derneği (USRA) işbirliğiyle kuantum yapay zekâ laboratuvarı (QuAIL) kurdu. Kuantum yapay zekâ beraberinde kuantum algoritmayı da gündeme getirmiştir. Kuantum algoritma, kuantum hesaplama platformları üzerinde çalıştırılabilen bir algoritmadır. Şu anki algoritmalar geleneksel bilgisayarlar, diğer bir değişle, günümüzde kullandığımız bilgisayarlar üzerinde çalışmaktadır. Oysa kuantum algoritmalar geleneksel bilgisayarların çok ötesinde işlem yapabilen bilgisayar donanımları gerektirmektedir.Doğal olarak bunları dile getirirken çok sade ve genel ifadeyle geleneksel bilgisayarlarla kuantum bilgisayarlar arasındaki farkı ortaya koymakta yarar vardır.Geleneksel bilgisayarlarda sistem 0 ya da 1 değeri alarak veri depolama birimi olan bit dizileri şeklinde sıralanırken kuantum bilgisayarlarda sistem 0, 1 yada her iki değeri eş zamanlı alarak kuantum bit dizileri veya kübit olarak sıralanır. Her şeyden önce bahsedilen bu yeniliklerle, geleneksel bilgisayarların ötesine geçilerek çok daha büyük verilerin çok daha kısa zamanda ve çok daha geçerli ve güvenilir sonuçlar elde edilerek analizine imkan tanıyacaktır. Bugün gelinen noktada verinin her geçen gün genişleyen ve çeşitlenen yapısı dikkate alındığında bu durumun bir ihtiyaç olduğu da aşikardır.

Diğer dikkat çeken gelişmelerden biri 25 Avrupa Birliği üyesi ülkenin 10 Nisan 2018 tarihinde kendi aralarında Yapay Zekâ (AI) İşbirliği Deklarasyonu imzalamasıydı. Deklarasyonun teması yapay zekânın Avrupa için getireceği fırsatların ve tehditlerin ortak akılla ele alınmasıydı.  Benzer şekilde, Çin hükümeti başta olmak üzere Amerika, Kanada, Hindistan, İngiltere, Almanya gibi ülkeler de giderek büyüyen yapay zekâ pazarından daha büyük bir pay almak hem de daha fazla katma değer elde edebilmek için yapay zekâ alanına çok büyük ölçekli yatırımlar yapmaktadır.

Şimdi soru şu; biz neler yapmalıyız?

Daha önce kısaca belirttim ama yine belirtmekte fayda var ilavelerle birlikte. Yapay zekâ ve sinir bilimi arasındaki ilişki iç içe geçmiş ilişkidir. Ancak son yıllarda bu durum ya göz ardı edildi ya da konunun bu yönüne yeterince önem verilmedi. Psikoloji ve sinir bilimi, yapay zekânın tarihi gelişiminde anahtar rol oynamıştır. Donald Hebb, Warren McCulloch, Marvin Minsky ve Geoff Hinton gibi yapay zekânın gelişiminde önemli rol oynayan kişilerin bu alanda öne çıkmasının temel sebebi beynin nasıl çalıştığını anlama arzusundan ileri gelmektedir. Aslında, 20. yüzyılın sonları boyunca, yapar sinir ağlarını ortaya koyan en önemli çalışmaların çoğu matematikte ya da fizik laboratuvarlarında gerçekleştirilmedi.Bu çalışmalar çoğunlukla psikoloji ve nerofizyoloji disiplinlerinde ortaya konulmuştur. Bu nedenle sinir bilimi ve yapay zekânın bir araya gelme ihtiyacı şu an daha önce hiç olmadığı kadar acil ve elzemdir. Sinir bilimi ve yapay zekâ alanında faaliyet gösteren bilim insanları ve araştırmacıların ortak dili kullanması önemlidir. Çünkü, eş zamanlı gelişim ve bu alandan daha yüksek bir katma değer elde edilmesi ancak bu şekilde mümkündür.Zaten bu alanda dünyanın önde giden şirketleri ve üniversiteleri de bu şekilde bir eğilim sergilemektedir.

Yapay zekâ araştırmalarında sinir biliminden ilham almak ve yararlanmak iki nedenden dolayı önemlidir. İlki, sinir bilimi zaten var olan yapay zekâ tekniklerini geçerli kılabilmesine ve bu tekniklerin açıklanmasına yardımcı oluyor olmasıdır. İkincisi, bu disiplinin, yapay beyinler inşa edildiğinde kullanılacak yeni tip mimariler ve algoritmalara zengin bir esin kaynağı sunabilme özelliğine sahip olmasıdır. Geleneksel yapay zekâ yaklaşımları tarihsel süreçte mantık tabanlı yöntemler ve teorik matematiksel modeller üzerine inşa edilmiştir. Bu noktada, sinir bilimi ya da nöroloji bilişsel fonksiyon için çok önemli olabilen biyolojik hesaplama süreçlerini belirleyerek mevcut ve yeni metotları veya modelleri tanımlayabilir ve tamamlayıcı rol üstlenebilir.

Coğrafi bölge ölçeğinde üniversitelerle ve sanayiyle doğrudan bağlantılı olarak yapay zekâ, derin öğrenme enstitüleri ve yapay zekâ laboratuvarları kurulmalıdır.Günümüzde bahsedilen bu atımları atan ülkeler mevcuttur.  Yapay zekâ ve yapay zekâ teknolojileri alanında en az yüksek lisans düzeyinde programlar açılması ve bu programların üniversitelerde yaygınlaştırılmasının önü açılmalı ve yaygınlaştırılması teşvik edilmelidir. Özellikle üniversitelerin temel bilimlerinin olduğu bölümlerde hiç olmazsa temel seviyede yapay zekâ ve onun branşları zorunlu ders haline getirilmelidir. Aynı zamanda ilk ve orta öğrenim düzeyinde yapay zekâ ve programlama dillerine giriş niteliğinde dersler ile yaratıcı düşünme etkinlikleri müfredata eklenmelidir. 

Türkiye Büyük Millet Meclisi bünyesinde önemini ve işlevselliğini ayrıca vurgulamak için “Yapay Zekâ Komisyonu” kurulmalıdır.   Kamuoyunda doğrudan yapay zekâyı ve yazılım faaliyetlerini özendirmeye yönelik farkındalık faaliyetleri bütün yönleriyle başlatılmalıdır.  Bakanlıklar nezdinde yapılacak çalışmalar süreci görmek adına en az 3’er aylık dönemler halinde ve ilerleme raporları şeklinde seçilecek koordinatör kurum ya da kuruluş nezdinde ele alınması, değerlendirilmesi ve atılacak adımların belirlenmesi gerekmektedir.  İşe alım süreçleri şeffaflaştırılması, objektif kriterlere bağlanması ve alanında en iyi insan kaynağının istihdam edilmesine yönelik önlemler alınması gerek 4. sanayi devrimine gerekse Toplum 5.0’a geçişe ivme kazandıracaktır.

Özel sektörde yapay zekâ alanında nitelikli eğitim verilmesine ve yaygınlaştırılmasına yönelik yeni teşvik mekanizmaları devreye sokulması ve bu özel sektör kurum ya da kuruluşlarının etkili bir şekilde denetlenmesi gerekmektedir.   Yapay zekânın sağlayacağı katma değeri en yüksek seviyeye çıkarmanın yolu disiplinler arası çalışmalardan geçtiğinden disiplinler arası çalışmalar özendirilmeli, ortak çalışma kültürü ve iklimi oluşturulmalıdır.  Yukarıda bahsedilenler öneri mahiyetinde olmakla birlikte dünyadaki trendler de bu yönde bir gelişim gösterdiğinden aslında bizim dışımızda atılması zorunlu atımlardır.

Ülkemiz, yapay zekâ altyapısını ve ekosistemini ona göre oluşturmak ve dizayn etmek zorundadır. Zira yapay zekâ altyapısını ve ekosistemini oluşturmak sadece 4.sanayi devrimi ya da Toplum 5.0 açısından değil başlı başına büyük bir ekonomik ve toplumsal katma değer oluşturma ya da oluşturabilme potansiyeli açısından da büyük önem arz etmektedir. Bahsedilen öneriler bütüncül bir yaklaşımla değerlendirildiğinde yapay zekânın ve yapay zekâ teknolojilerinin toplumsal ve ekonomik dönüşüm açısından önemi ortaya konulmaya çalışılarak farkındalık ve vizyon oluşturulmaya çalışılmıştır.

Özetle ne diyoruz?

Yukarıda bahsedilenler ışığında yapay zekâ kodlamadan çok daha fazladır diyoruz. Dolayısıyla, ekonomik ve toplumsal katma değer yaratmak ve bunu sürdürebilir kılmak için yapay zekânın ve özellikle yapay sinir ağlarını içine alan derin öğrenmenin çıkış noktası konumundaki sinir sistemini inceleyen bilim dalı olan nöroloji, nöropsikoloji, nöropsikiyatri ve son zamanlarda bu alana entegre edilmeye çalışılan kuantum fiziği ile birlikte ele alınması ve derinlemesine değerlendirilmesi gerekir.

Son olarak kişisel fikrim olmakla birlikte dile getirmek istediğim bir şey daha var; o da mükemmel bir yapıya sahip insan anatomisini ve fizyolojisini modelleyen bütün yaklaşımların, metotların veya icatların diğerlerine göre çok daha iyi olduğudur.

Farkındalık oluşturması dileğiyle…

Bilimle ve teknolojiyle kalın.

Not: Kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz.

Kaynaklar:

https://deepmind.com/blog/ai-and-neuroscience-virtuous-circle/

https://www.cell.com/action/showPdf?pii=S0896-6273%2817%2930509-3

https://www.nas.nasa.gov/projects/quantum.html

https://ti.arc.nasa.gov/tech/dash/groups/physics/quail/

https://www.usra.edu/quantum-computing

https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/eu-member-states-sign-cooperate-artificial-intelligence

https://www.dwavesys.com/press-releases/d-wave-2000q-system-be-installed-quantum-artificial-intelligence-lab-run-google-nasa

https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/eu-member-states-sign-cooperate-artificial-intelligence

Önceki yazı Sonraki Yazı
AnatomiAnatomyArtificial Neural NetworkBitDeep LearningDerin ÖğrenmeFizyolojiKuantum Yapay ZekaKübitneurologyneuropsychiatryneuropsychologyNeuroscienceNöropsikiyatriNöropsikolojiphysiologyQuantum AIQuantum Artificial IntelligenceQubitSinir BilimiYapay Sinir AğlarıYapay Zeka Komisyonu

Yorum Yaz Cevabı iptal et

Son Yazılar

  • Kanada Sağlık Sisteminde Bekleme Süreleri
  • Araştırma Metodolojisi Notları-II
  • Araştırma Metodolojisi Notları-I
  • Microsoft Excel’de Bulut Endeks-Beta [BE-β] Simülasyonu
  • R’da Statik ve Dinamik Haritalama Vaka Çalışmaları: Türkiye Örneği

Son Yorumlar

  1. Küresel İnovasyon Endeksi 2021 Yılı Raporu ve Türkiye - winally.com - Küresel İnovasyon Endeksi’nde Türkiye Ne Durumda?
  2. R’da Birliktelik Kuralları | canözkan - Apriori Algoritması Üzerine Bir Vaka Çalışması: A Case Study on Apriori Algorithm
  3. Tevfik BULUT - Python’da Şans Oyunları Perspektifinden Olasılık : Probability from Perspective of the Chance Games in Python
  4. Ahmet Aksoy - Python’da Şans Oyunları Perspektifinden Olasılık : Probability from Perspective of the Chance Games in Python
  5. Tevfik BULUT - Z Tablosuna Göre Güven Aralığının Hesaplanmasına Yönelik Bir Simülasyon Çalışması: A Simulation Study for Calculating Confidence Interval by Z Table

Arşivler

  • Ocak 2023
  • Ekim 2022
  • Eylül 2022
  • Nisan 2022
  • Mart 2022
  • Ekim 2021
  • Eylül 2021
  • Ağustos 2021
  • Temmuz 2021
  • Haziran 2021
  • Mayıs 2021
  • Nisan 2021
  • Şubat 2021
  • Ocak 2021
  • Aralık 2020
  • Kasım 2020
  • Ekim 2020
  • Eylül 2020
  • Ağustos 2020
  • Temmuz 2020
  • Haziran 2020
  • Mayıs 2020
  • Nisan 2020
  • Mart 2020
  • Şubat 2020
  • Ocak 2020
  • Aralık 2019
  • Kasım 2019
  • Ekim 2019
  • Eylül 2019
  • Ağustos 2019
  • Mayıs 2019
  • Şubat 2019
  • Aralık 2018
  • Eylül 2018
  • Ağustos 2018
  • Temmuz 2018
  • Mayıs 2018
  • Nisan 2018
  • Ekim 2017
  • Temmuz 2017
  • Haziran 2017
  • Mayıs 2017
  • Ocak 2017

Kategoriler

  • Genel
  • İstatistik
  • Makine Öğrenme
  • Model Geliştirme
  • Sağlık
  • Teknoloji

Kategoriler

  • Genel
  • İstatistik
  • Makine Öğrenme
  • Model Geliştirme
  • Sağlık
  • Teknoloji

Etiketler

Accuracy Basit Tesadüfi Örnekleme Bernoulli Olasılık Dağılımı Confusion Matrix Coronavirus Doğruluk Doğruluk Oranı Dünya Sağlık Örgütü EDA Epidemi Epidemiyology Epidemiyoloji Exploratory Data Analysis Exploratory Data Analysis (EDA) F1 Forecast Keşifsel Veri Analizi Kitle Olasılık Fonksiyonu Koronavirüs Koronavirüs Salgını Olasılık Olasılıklı Örneklem OSB Pandemi Point Estimation Point Forecast Prevalance Prevalans Probability Sampling R Recall Salgın Sağlık Bakanlığı Simple Random Sampling Tahmin TBATS TURKEY TÜRKİYE Veri Madenciliği WHO World Health Organization Yapay Zeka ÇKKV Örneklem Örneklem Büyüklüğü
Logo

Burada, gazete ve dergilerde yayınlanan çalışmalarımın tamamı çalışmakta olduğum kurumdan bağımsız olarak özel hayatımda yaptığım çalışmalardır. Dolayısıyla, burada yer alan çalışmalardan emeğe saygı adına kaynak gösterilmesi suretiyle azami ölçüde herkes yararlanabilir.

Site Haritası

  • Ana Sayfa
  • Hakkında
  • Blog
  • İletişim

Linkler

  • winally.com

Bana Ulaşın

Bu sayfa, bazı temel bilgilerin ve bir iletişim formunun yer aldığı bir iletişim sayfasıdır. Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Kişilere aittir.

  • Email: buluttevfik@gmail.com

© Copyright 2022 Tevfik Bulut